Ο «Στρατηγός».

Ο μικρός αυτός αδένας βρίσκεται στη βάση του κρανίου, προστατευμένος στην περιοχή του τουρκικού εφιππίου.

Μέσω των πολλών ορμονών που παράγει κατευθύνει τη λειτουργία των περισσότερων άλλων ενδοκρινών αδένων, ενώ οι σπάνιες σχετικά παθήσεις του είναι κατά κανόνα σοβαρές και επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του πάσχοντος.

Είναι ο αδένας που σε περίπτωση υπερλειτουργίας ή υπολειτουργίας κάποιου από τους άλλους ενδοκρινείς τροποποιεί την παραγωγή των ορμονών του, με σκοπό, όσο αυτό είναι δυνατό, να διορθώσει αυτή τη δυσλειτουργία.

Χωρίζεται σε δύο λοβούς τον πρόσθιο και τον οπίσθιο.

Ο πρόσθιος λοβός της υπόφυσης παράγει:

Αυξητική ορμόνη (GH). Η έλλειψη της στην παιδική ηλικία προκαλεί χαμηλό ανάστημα (νανισμό). Η υπερέκκριση της στην παιδική ηλικία προκαλεί γιγαντισμό, ενώ στην ενήλικο ζωή μεγαλακρία.

Θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH) που αυξάνεται στον υποθυρεοειδισμό και ελαττώνεται στον υπερθυρεοειδισμό.

Προλακτίνη (PRL) μια ορμόνη με ενδιαφέρουσα προσωπικότητα που οι δράσεις της δεν είναι πλήρως γνωστές. Η πιο γνωστή εξ αυτών είναι η προετοιμασία των μαστών για τη παραγωγή γάλακτος στην έγκυο, λεχωίδα και θηλάζουσα. Το προλακτίνωμα, αδένωμα της υπόφυσης που υπερπαράγει προλακτίνη είναι η συχνότερη πάθηση της υπόφυσης.

Αδρενοκορτικοτρόπο ή Κορτικοτρόπο ή Φλοιοεπινεφριδιοτρόπο ορμόνη (ΑCTH) πουρυθμίζει την παραγωγή της κορτιζόλης και κάποιων άλλων ορμονών στα επινεφρίδια. Σε περίπτωση υπερέκκρισης της που προκαλείται από αδένωμα της υπόφυσης, προκαλείται η νόσος Cushing μια σοβαρή νόσος που χαρακτηρίζεται από εκδήλωση υπέρτασης, σακχαρώδη διαβήτη, αλλαγή της εμφάνισης κ.λ.π.

Ωοθυλακιοτρόπο ορμόνη (FSH) και Ωχρινοτρόπο (LH) ορμόνη. Ορμόνες που ρυθμίζουν τη λειτουργία των ωοθηκών και των όρχεων, και η μέτρηση τους είναι από τους πιο χρήσιμους δείκτες γονιμότητος, ενώ είναι διαταραγμένες σε παθήσεις αυτών των οργάνων.

Ο οπίσθιος λοβός της υπόφυσης είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον υποθάλαμο στον εγκέφαλο είναι νευροενδοκρινικό όργανο και απελευθερώνει στη κυκλοφορία:

Αντιδιουρητική ορμόνη (ADH) μια σημαντική ορμόνη που παίζει ρόλο στο να διατηρούνται μέσα σε στενά πλαίσια τα υγρά στο σώμα μας. Η έλλειψη της προκαλεί άποιο διαβήτη μια νόσο που χαρακτηρίζεται από πολυδιψία, πολυουρία, αφυδάτωση.

Ωκυτοκίνη ορμόνη που η έκκρισή της στο τέλος της εγκυμοσύνης σηματοδοτεί την έναρξη του τοκετού.